ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މެއި މަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަސް ނުވަތަ މަޝްހޫރު ނަމުންނަމަ މޭޑޭ އަކީ މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުގައި މުޅި ދުނިޔޭގައި ފާހަގަކުރާ ދުވަހެކެވެ. ރާއްޖޭގައި މި ދުވަސް ރަސްމީކޮށް ފާހަގަކުރަން ފެށީ 2011 ވަނަ އަހަރު އެވެ. އެގޮތުން އޭރުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވަނީ ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މޭޑޭ އަކީ ސަރުކާރު ބަންދު ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅުއްވައިފަ އެވެ. މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުތަކަށް އަޑު އުފުލުމަށް އޭގެ ފަހުން ކޮންމެ އަހަރަކުހެން ހަރަކާތްތައް ކުރިއަށް ގެންދެ އެވެ. އެގޮތުން ބޮޑެތި ހިނގާލުންތަކާއި މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް ގޮވާލާ އިހުތިޖާޖުތައް ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އެވެ.

ދުނިޔޭގައި އެންމެ ފުރަތަމަ މޭޑޭގެ ހަރަކާތެއް ކުރިއަށް ގެންދިޔައީ 1886 ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާގަ އެވެ. އެ އަހަރު އެމެރިކާގެ އެތައް ހާސް ރައްޔިތުންނެއް މަގުތަކަށް އެއްވީ މަސައްކަތްތެރިންނަށް އުސޫލުތަކެއް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް ސަރުކާރަށް ގޮވައިލުމަށެވެ. އެގޮތުން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ސުލްހަވެރި އިހުތިޖާޖެއްގައި މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ރަސްމީ ވަގުތު 8 ގަޑިއިރަށް ކުޑަކުރުމަށާއި ހަފްތާގެ އެއް ދުވަހަކީ ބަންދު ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމަށްވެސް އެއަހަރު ޑިމާންޑު ކުރެވުނެވެ. މޭޑޭގެ ފުރަތަމަ ހަރަކާތް ސުލްހަވެރިކަމާއިއެކު ކުރިއަށް ގެންދިޔަނަމަވެސް ހަރަކާތް ކުރިއަށް ދަނިކޮށް ބޮމެއް ގޮއްވާލައި އެތައް ބަޔަކު މަރުވެ، އެތައް ބަޔަކު ޒަހަމުވެސް ވި އެވެ. މިއާއެކު މޭޑޭގެ ހަރަކާތްތަކަށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މަޑުޖެހުމެއް އައެވެ. އެހެންނަމަވެސް މާގިނަ އަހަރުތަކެއް ނުވެ އެމެރިކާ ސަރުކާރުން ކަނޑައެޅީ މޭޑޭއަކީ ރަސްމީކޮށް ސަރުކާރު ބަންދު ދުވަހެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. އެއާއެކު މިކަން އދ. އަށް ހުށަހެޅި މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް މިކަން ފާހަގަކުރަން ފެށި އެވެ.

އޭޝިޔާގެ ގައުމުތަކުގައި މޭޑޭ ފާހަގަކުރުމަށް މާ ވަރުގަދަ ސަގާފަތްތަކެއް ނޯވެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް ހުރިހާ ގައުމެއްގައިހެން ހިނގާލުންތަކާއި އެއްވުންތައް ބާއްވަ އެވެ.

މިފަދަ ދުވަހެއް ފާހަގަކުރާއިރު ދިވެހިން މި ތިބީ ކިހާ ހިސާބެއްގައި ހެއްޔެވެ. ހަގީގަތަށް ދަންނަވާނަމަ މިދިޔަ ކުރު ތާރީހުގައި ދިވެހިރާއްޖެވެސް މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުތަކުގެ ރޮނގުން ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދައިފި އެވެ. އެހެންނަމަވެސް ހައްގުތައް ކަށަވަރުކުރުމަށް އަދިވެސް ވަނީ ނުކުޅެދިފަ އެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އޮތީ ދިވެހިންނަށް ހައްގު މިންވަރުގެ ވާހަކަ އެވެ. ދިވެހިންގެ މައި އިގްތިޞާދީ ސިނާއަތަކީ ފަތުރުވެރިކަމެވެ. މި ސިނާއަތުގައި އެތައް ދިވެހިންނެއް ވަޒީފާ އަދާކުރަމުން ދާއިރު މުވައްޒަފުންގެ ހައްގުތަކުގެ ވާހަކަ ދައްކަން ހިނގާށެވެ.

ރިޒޯޓު މުވައްޒަފުންގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ އާއިލާއާއި ދުރުގައި މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހުމެވެ. ބައެއް ސަރުކާރުތަކުން ކޮންމެ އޮފް ޑޭއެއްގައި ރިޒޯޓު މުވައްޒަފުންނަށް އެމީހުންގެ އާއިލާ ކައިރިއަށް ދެވޭނެގޮތް ހަދައިދިނުމަށް ވައުދުވި އެވެ. އެހެންނަމަވެސް ރާއްޖެ އުފެދިފައިވާ ގޮތުން މިއީ ވުމަށްވުރެއް ނުވުން ގާތްކަމެއްގައި ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ބުއްދިވެސް ގަބޫލު ކުރާނެ އެވެ. އަދިވެސް މިކަމަށް ހައްލެއް ނުލިބެ އެވެ. މިއީ އަވަސް ތާރީހެއްގައި ހައްލެއް ލިބިދާނެ ކަމެއްހެންވެސް ހީނުވެ އެވެ.

ދެން އޮތީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގައި ދިވެހިންނަށް ފުރުސަތު ހަނި ވާހަކަ އެވެ. އެންމެ ފަހުގެ ބޯހިމެނުން ދައްކާ ގޮތުގައި ރިސޯޓުތަކުގެ 70 އިންސައްތަ ވަޒީފާތައް އަދާކުރަނީ ބިދޭސީންނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި މެނޭޖީރިއަލް ލެވެލްގެ ވަޒީފާތައް ގިނަ އެވެ. ދިވެހިންނަށް މި ލިބެނީ ރޫމް ބޯއީންނާއި ވެއިޓަރުންގެ ވަޒީފާ އެވެ. ރިސޯޓުތަކުގެ އުސޫލުތައް ހުންނަ ގޮތުން ކުޑަ މުސާރައެއްގައި ގިނަ ވަގުތު ވަޒީފާ އަދާކުރެވޭނެތީ ބިދޭސީންނަށް މެނޭޖީރިއަލް ލެވެލްގެ ވަޒީފާތަކަށް އިސްކަން ދެއެވެ. މިފަހުން ވަނީ ވަކި ވައްތަރެއްގެ ވަޒީފާތަކެއް ހަމައެކަނި ދިވެހިންނަށް އަދާކުރެވޭނެގޮތަށް ގާނޫނަށް އިސްލާހެއް ގެނަ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިގާނޫނު ތަންފީޒު ކުރުމަށް އިދާރާތައް އޮތީ ނުކުޅެދިފަ އެވެ.

ދެން އޮތީ ސިވިލް ސާވަންޓުންގެ ވާހަކަ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސްގައި މަސައްކަތް ކުރާ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަތައް މިވޭތުވެދިޔަ ތަނުގައި ބޮޑުވެއްޖެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް އުފެދޭ ސުވާލަކީ މިއީ ހައްގު މިންވަރު ހެއްޔެވެ؟ ސިވިލް ސާވިސްގެ މެދު މިނުގެ ވަޒީފާއެއްގެ މުސާރައަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 12 ހާހެއްހާ ރުފިޔާ އެވެ. 10 އަހަރު ދުވަހު އެ ވަޒީފާގައި އޭނާ ހުރިނަމަވެސް މުސާރައަށް އަންނަނީ ގާތްގަނޑަކަށް ދެހާހެއްހާ ރުފިޔާގެ ކުރިއެރުމެކެވެ. އެހެންކަމުން 10 އަހަރު ސިވިލް ސާވަންޓެއްގެ ގޮތުގައި ހިދުމަތް ކުރާ މީހާގެ މުސާރައަކީ 15،000 އެއްހާ ރުފިޔާ ކަމުގައި ބަލާށެވެ. އެކަމަކު ސަރުކާރު ބަދަލުވެގެން 5 އަހަރުގެ މުއްދަތަކަށް ނަގާ ޕޮލިޓިކަލް ޑިރެކްޓަރެއްގެ މުސާރައަކީ 20،000 ރުފިޔާ އެވެ. ސީނިއާ ލެވެލްގެ މީކަމަށް 23،000 ރުފިޔާ ލިބެ އެވެ. ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރަކަށް 30،000 ރުފިޔާ ލިބެ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސް ވަޒީފާތަކަށް މީހުން ނަގާއިރު އެންމެ ދަށްވެގެން ޑިޕްލޮމާ ފެންވަރު އޮންނަންޖެހެ އެވެ. އެކަމަކު ބޮޑު މުސާރަ ލިބޭ ސިޔާސީ މަގާމުތަކަށް މީހުން އައްޔަނު ކުރާއިރު އަސާސީ ތައުލީމަށްވެސް ގިނަ ފަހަރު ނުބަލަ އެވެ. މިއީ ކަންބޮޑުވުމެކެވެ. ދައުލަތުގެ އެތައް ފައިސާއެއް ކޮންމެ އަހަރަކު މި ދެނީ ފެންވަރެއް ނެތް، އަދި ދައުލަތް ހިންގުމުގައި މާ ބޮޑު ޒިންމާއެއްވެސް ނެތް ސިޔާސީ މީހުންނަށެވެ. 10 އަހަރު ވަންދެން ކޮންމެ ދުވަހަކު ދައުލަތަށް ހިދުމަތް ކުރާ ސިވިލް ސާވެންޓަށް އަދިވެސް އޮތީ ދެރަ މީހާގެ އުސޫލެވެ.

މިނިމަމް ވޭޖުވެ ވާހަކަވެސް ދައްކަން އެބަ ޖެހެ އެވެ. މިދިޔަ ސަރުކާރުން ވަނީ މިނިމަމް ވޭޖެއް ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިކަމުގެ ސަބަބުން ގިނަ ވަޒީފާތަކުގެ މުސާރަތަކަށް ބަދަލެއް ނަ އެވެ. ގާނޫނުގައިވާ ލޫޕް ހޯލުގެ ބޭނުން ކޮށްގެން މުސާރަތައް އެއްވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓީ އެވެ. ގާނުނުގައި ވަނީ އަސާސީ މުސާރައިގެ އެންމެ ދަށް އަދަދު ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ. މިސާލަކަށް ކުދި ވިޔަފާރިތަކަށް 4،000 ރުފިޔާ އެވެ. ކުރިން އަސާސީ މުސާރައިގެ ގޮތުގައި 2،000 ރުފިޔާ ދެމުން އައި މަގާމުތަކުގެ އަސާސީ މުސާރަ 4،000 ރުފިޔާއަށް ބޮޑުކުރި ނަމަވެސް ދެން ދެމުންއައި އެލެވެންސްތައް މުޅިން ކަނޑައިލީ އެވެ. މިއީ ތަންފީޒީ އިދާރާތަކަށް ރަނގަޅަށް މޮނީޓާ ކުރެވިއްޖެނަމަ ހައްލު ކުރެވިދާނެ މައްސަލަތަކެވެ.

މޭޑޭގައި ހަމައެކަނި ހިނގާލުމަކުން ފުއްދައިލެވޭކަށް ނެތެވެ. ހާއްސަކޮށް ގާނޫނު ހަދަން ތިބޭ ފަރާތްތަކާއި ތަންފީޒީ އިދާރާތަކުން މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުގައި ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް ބޮޑެވެ.