ޖަލެއްގައި ބަންދުގައި އާއިލާއާ ދުރުހުރުމަކީ ކިހާ ވަރެއްގެ ކަމެއްކަން އިހުސާސުވާނީއެ ތަޖުރިބާ ކޮށްފައި ތިބި ބަޔަކަށެވެ. އަދި އެވެސް މައްސަލަ ސާބިތުނުވެ ތިބެގެންނެވެ.

އާދެ ދައްކަން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ ތަހުގީގު ނިމެންދެން ބަންދުގައި ބައި ތިއްބާފައި ތިބޭ މީހުންގެ ވާހަކައެވެ. އެގޮތުން ވާނުވާ ބަންދުގައި ތިބެން ޖެހުމަކީ މީހާގެ ހަޔާތުން ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ބޭކާރުވެ އަދި މީހާ ނަފްސާނީ ގޮތުންވެސް ބަލިކަށީ ކޮށްލާ ކަމަކަށްވާއިރު އެކަމުގައި ވޭން ތަހައްމަލު ކުރަނީ ހަމއެކަނި ބަންދުގައި ހުންނަ މީހާއަށް ނުވުމަކީ އަދި މިކަމުގައި މާއަސަރު ކުރާ ކަމެކެވެ.

ލޯބިވާ އާއިލާ އާ ދުރުގައި ދުވަސްތައް ހޭދަކުރަން އެމީހުންނަށް މަޖްބޫރުކޮށްފައިވާއިރު އެކަމުގައި އާއިލާތައް ކުރާ ތަޖުރިބާއަކީ އަނިޔާވެރިކަން ނޫން އެއްޗެކޭ ބުނެވެން ނެތެވެ.

"ވާނުވާ" ޖަހައިފިއޭ ބުނުމަކީ މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިންނަމަ ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. ޝަރީއަތް ނިމެންދެން ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު ހުކުމެއް ނެތި މީހުން ބަންދުގައި އެތައް އަހަރެއް ހޭދަވިޔަސް، އެ ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ އޭރު "ބޮޑުވެގެންވާ" ކުށެކެވެ. މިއަދު އެ ވާހަކަ ފާޅުގައި ދެއްކުނަސް، ބަދަލުނުވެ އޮތީ ވާނުވާގެ ހަގީގީ ހާލަތެވެ.

ވާނުވާގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ތަހުގީގާއި ދައުވާ ކުރުމުގެ މަރުހަލާ ޖިނާއީ އިޖުރާއާތު ގާނޫނު އައި ފަހުން މިހާރު ލަހެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ދައުވާ ކުރަން ޖެހޭތީ އެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ މައްސަލަތައް ކޯޓުތަކުން ނިންމަންޖެހޭ މުއްދަތެއް ގާނޫނަކު ނޯވެއެވެ.

ވާނުވާގެ މައްސަލައަކީ އެންމެ ޝަކުވާ ބޮޑު އަދި އެކަމެއް ހައްލުކުރަން އެންމެ ގިނަ މަސައްކަތް ކުރެވުނު މައްސަލަ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެކި ފޯމިއުލާތައް ބޭނުން ކޮށްގެން ވެސް ނަތީޖާއެއް ނުފެނުނެވެ. މި ވާހަކަ ދައްކާ ބަޔަކު މި ވާހަކަ ދައްކަން ޖެހުން ނޫން ކަމެއް ނުވެއެވެ.

ވާނުވާގެ މައްސަލައަކީ މީހުން ބަންދު ކުރުމެއް ނޫނެވެ. މައްސަލައަކީ ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު މައްސަލަ ނިމޭނެ ދުވަހެއް ނޭނގި، އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ތިބެން ޖެހޭތީ އެވެ. ވާނުވާއޭ ކިޔަނީ ވެސް ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު ވާނުވާ ނޭނގި ތިބެން ޖެހޭތީއެވެ.

މި ވާހަކަ މި ރިޕޯޓުގައި މި ފާހަގަކޮށްލީ މި ދެތިން ދުވަހު ފެންމަތި މައްސަލައަކާ ގުޅިގެންނެވެ. އެގޮތުން މާފުސީ ޖަލުގައި ޝަރީއަތް ނިމެންދެން ބަންދުގައި ބަހައްޓާފައި ހުރި މީހަކު މަރުވި މައްސަލައެއް ފެންމަތިވިއެވެ. އެހާ ހިސާބުން އިހުމާލުގެ އަޑު ގަދަވިއެވެ.

"ވާނުވާ" ބަންދުގައި ހުއްޓާ ނިޔާވި ށ. ފުނަދޫ ޒަމާނީ ވިލާ މުޙައްމަދު ޖަމީލް (45 އަހަރު)ގެ މަރުގެ ވިއިރު އޭނާގެ ހަށިގަޑުން އަނިޔާގެ ނިޝާންތަކެއް ފެންނަން ހުރި ކަމަށް އާއިލާއާ އަދި އެހެން މީހުންވެސް ތުހުމަތުކުރިއެވެ.

ފެންނަން ހުރި ފޮޓޯތައް ވެސް އެކަމަށް ހެކިދޭ އިރު ފުލުހުންގެ ބަހަކީ އެއީ ނިޔާވުމުން ހަށިތަކުން ފެނިދާނެފަދަ ކަންކަން ކަމަށެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް ޖަމީލުގެ މަރުގެ މާ ފުނަށް ދަތުރުކުރަން މި ރިޕޯޓުގައި ގަސްތެއް ނުކުރަމެވެ. އެ ވާހަކަތައް އެހެން ރިޕޯޓެއް ގެނެސްދޭން ފަސްކޮށްލާނަމެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ތެރޭގައި ރައްޔިތުންނަށްވީ ވައުދުތައް ކަދުރު ރުކަށް އެރި މިހާގެ ނަދުރަށް ވަމުންދާ މަންޒަރު މިފަހުން ފެންނަމުންދާއިރު "ވާނުވާ" ބަންދާ މެދު ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒު އިންތިހާބު ތެރޭގައިވީ ވައުދު އޮތީ އަދިވެސް އޮތް ތާނގައެވެ.

ތ. ތިމަރަފުއްޓަށް ވަޑައިގެން އެރަށު ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރައްވައި ވާހަކަދައްކަވަމުން މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ ވާނުވާ ނޭނގުމުގެ ތެރޭގައި އެތައް އަހަރެއް ބަންދުގައި ހުންނަން ޖެހުމަކީ އިންސާފެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

ސަރުކާރުން އެފަދަ ކަންކަން ކުރިއަށްގެންދަނީ ބޭއިންސާފުންކަން ފާހަގަކުރައްވައި މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ އޭނާގެ ވެރިކަމެއްގައި ޝަރުއީ ނިޒާމަށް ގެންނަން އިސްލާހުތަކުގެ ތެރެއިން ވާނުވާ ބަންދު އުވާލާނެ ކަމަށެވެ.

ވާނުވާ ބަންދު ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް، އެނާގޭ ވެރިކަމެއްގައި މީހަކާމެދު ގޮތެއް ނުނިންމައި ބަންދުގައި ބެހެއްޓޭނީ ގިނަވެގެން 48 ގަޑިއިރަށް ކަމަށް މުއިއްޒު ވިދާޅުވިއެވެ.

މި އަހަރުގެ ރިޔާސީ ބަޔާނުގައިވެސް އެމަހުގެ ތެރޭގައި ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެންނަން ހުށަހަޅާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެ ބައިސާ ކެޑުއްވި ނަމަވެސް އަދި އެކަމުގައި އަތް ވެސް ބަޔަކު ލީހެން ހީނުވެއެވެ.

ވައުދު ވުމަށް ފަހު ވައުދު އުވާލުމުގެ ސަގާފަތެއް ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފަރާތްޕުޅުން ފެންނަމުންދާއިރު "ވާނޫވާ" ބަންދު ނިމުމަކަށް އައިސްދާނެކަމާ މެދު ސުވާލު އުފެދެއެވެ.

ޖަލުގައި އެންމެ ފަހުން އެ ނިޔާވީވެސް އެ ބަންދުގައި ހުރި މީހެކެވެ. ނުވިތާކަށް އެއީ ނަފްސާނީ ބަލިވެސް ތަހައްމަލުކުރަމުން ދިޔަ މީހަކެވެ.

ސަޅި ބައިސާ ކަނޑަމުން ދަނީ ބިރު ކުޑައަލީ އެކަނިކަމަށް ހީވެފައި އޮތް އޮތުން ގައިމުވެސް ނިމުމަކަށް އައިސްފިއެވެ. "ވާނުވާ" ބަންދު ނިމުމަކަށް ނަޔަސްވެސްއެވެ. ރިޔާސީ ވައުދެއް ފުއްދާ ނުދެވެނިކޮށް މަރެއް އިތުރުވެއްޖެއެވެ. "ވާނުވާ" ބަންދަކީ ބޭހެއް ނެތް ފަރުވާ އެއް ނެތްކަމެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް އޮތުން ހަމަ އެގޮތުގައި ދެމި އޮންނާނީބާއެވެ؟

މިހާރުގެ ޕްރޮސެކިއުޓާރ ޖެނެރަލް ހުސެއިން ޝަމީމަކީ ވާނުވާގެ މައްސަލަތަކާއި ގުޅިގެން އެންމެ ބޮޑަށް ކަންބޮޑުވުންފާޅުކޮށް ވާހަކަ ދެއްކެވި ބޭފުޅަކަށްވާއިރު އެކަން އުވާލާނެކަމުގެ ރިޔާސީ ވައުދާއެކު ރައީސްގެ ވެރިކަމުގައި މިކަން ކޮމްޕްރޮމައިސް ނުވެދާނެތޯ މިއި އުފެދޭ ސުވާލެކެވެ.

“ވާނުވާ ބަންދު”ގެ މައްސަލައަށް ހޯދި ވެކްސިންގައި ޝިފާއެއް ނެތެވެ.