ޖަލެއްގައި ބަންދުގައި އާއިލާއާ ދުރުހުރުމަކީ ކިހާ ވަރެއްގެ ކަމެއްކަން އިހުސާސުވާނީއެ ތަޖުރިބާ ކޮށްފައި ތިބި ބަޔަކަށެވެ. އަދި އެވެސް މައްސަލަ ސާބިތުނުވެ ތިބެގެންނެވެ.

އާދެ ދައްކަން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ ތަހުގީގު ނިމެންދެން ބަންދުގައި ބައި ތިއްބާފައި ތިބޭ މީހުންގެ ވާހަކައެވެ. އެގޮތުން ވާނުވާ ބަންދުގައި ތިބެން ޖެހުމަކީ މީހާގެ ހަޔާތުން ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ބޭކާރުވެ އަދި މީހާ ނަފްސާނީ ގޮތުންވެސް ބަލިކަށީ ކޮށްލާ ކަމަކަށްވާއިރު އެކަމުގައި ވޭން ތަހައްމަލު ކުރަނީ ހަމއެކަނި ބަންދުގައި ހުންނަ މީހާއަށް ނުވުމަކީ އަދި މިކަމުގައި މާއަސަރު ކުރާ ކަމެކެވެ.

ލޯބިވާ އާއިލާ އާ ދުރުގައި ދުވަސްތައް ހޭދަކުރަން އެމީހުންނަށް މަޖްބޫރުކޮށްފައިވާއިރު އެކަމުގައި އާއިލާތައް ކުރާ ތަޖުރިބާއަކީ އަނިޔާވެރިކަން ނޫން އެއްޗެކޭ ބުނެވެން ނެތެވެ.

"ވާނުވާ" ޖަހައިފިއޭ ބުނުމަކީ މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިންނަމަ ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. ޝަރީއަތް ނިމެންދެން ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު ހުކުމެއް ނެތި މީހުން ބަންދުގައި އެތައް އަހަރެއް ހޭދަވިޔަސް، އެ ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ އޭރު "ބޮޑުވެގެންވާ" ކުށެކެވެ. މިއަދު އެ ވާހަކަ ފާޅުގައި ދެއްކުނަސް، ބަދަލުނުވެ އޮތީ ވާނުވާގެ ހަގީގީ ހާލަތެވެ.

ވާނުވާގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ތަހުގީގާއި ދައުވާ ކުރުމުގެ މަރުހަލާ ޖިނާއީ އިޖުރާއާތު ގާނޫނު އައި ފަހުން މިހާރު ލަހެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ދައުވާ ކުރަން ޖެހޭތީ އެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ މައްސަލަތައް ކޯޓުތަކުން ނިންމަންޖެހޭ މުއްދަތެއް ގާނޫނަކު ނޯވެއެވެ.

ވާނުވާގެ މައްސަލައަކީ އެންމެ ޝަކުވާ ބޮޑު އަދި އެކަމެއް ހައްލުކުރަން އެންމެ ގިނަ މަސައްކަތް ކުރެވުނު މައްސަލަ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެކި ފޯމިއުލާތައް ބޭނުން ކޮށްގެން ވެސް ނަތީޖާއެއް ނުފެނުނެވެ. މި ވާހަކަ ދައްކާ ބަޔަކު މި ވާހަކަ ދައްކަން ޖެހުން ނޫން ކަމެއް ނުވެއެވެ.

ވާނުވާގެ މައްސަލައަކީ މީހުން ބަންދު ކުރުމެއް ނޫނެވެ. މައްސަލައަކީ ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު މައްސަލަ ނިމޭނެ ދުވަހެއް ނޭނގި، އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ތިބެން ޖެހޭތީ އެވެ. ވާނުވާއޭ ކިޔަނީ ވެސް ބަންދު ކުރުމަށް ފަހު ވާނުވާ ނޭނގި ތިބެން ޖެހޭތީއެވެ.

މި ވާހަކަ މި ރިޕޯޓުގައި މި ފާހަގަކޮށްލީ ދިވެހީންގެރާއްޖެ މެނިފެސްޓޯގައި އޮތް ވާނުވާ ބަންދު އުވާލުމުގެ ވައުދު ނުފުއްދޭނެކަމަށް ޖިނާއީ ޢަދުލާއި ބެހޭ އިދާރާތަކުން ހާމަކޮށްފައިވާތިއެވެ.

ބަންދު ފޯރަމްގައި ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ޢައްބާސް ޝަރީފްވަނީ ޝަރީޢަތް ނިމެންދެން މީހުން ބަންދުކުރުމުން ހުށަހެޅޭ ޝަކުވާތައް ގިނަ ނަމަވެސް, ޝަރީއަތް ނިމެންންދެން ބަންދުކުރުމަކީ މުޖުތަމައުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަށްޓަކައި މުޅިން ހުއްޓާލެވޭނެ ކަމެއް ނޫންކަމަށެވެ.

މީގެ އިތުރުން މި ވާނުވާ ބަންދު އުވާނުލުމަށް ދާޚިލީ ވަޒީރުވެް ވަނި ނުހަނު ބަހަނާތަކެއް ދައްކަވާފައެވެ. އެގޮތުން އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ޝަރީއަތް ނިމެންދެން ހުކުމެއް ނެތި ބަންދުކޮށްފައި ތިބި މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް އަހަރު ދެއަހަރު ނޫނީ ތިން ހަތަރު އަހަރު ކުށެއް ސާބިތުނުވެ ޖަލުތަކުގެ ތޭރިތަކުގެ ފަހަތުގައި ތިބުމަކީ އެ ތިބޭ ބައެއްގެ އެތައް ހައްގެއް ގެއްލިގެންދާނެކަމެއް ކަން ވެރިންނަށް ނޭނގެނީ ތޮއްޗެކެވެ. ނޫނީ ވެރިންނަށް އެ ވޭން ތަހައްމަލުކުރަން ނުޖެހޭތީ ވާނުވާ ބަންދު އުވާނުލަން ބަހަނާތަކެއް ދައްކަނީއެވެ.

ކަންމިހެން ހުރިއިރު ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ތެރޭގައި ރައްޔިތުންނަށްވީ ވައުދުތައް ކަދުރު ރުކަށް އެރި މިހާގެ ނަދުރަށް ވަމުންދާ މަންޒަރު މިފަހުން ފެންނަމުންދާއިރު "ވާނުވާ" ބަންދާ މެދު ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒު އިންތިހާބު ތެރޭގައިވީ ވައުދު އޮތީ އަދިވެސް އޮތް ތާނގައެވެ.

ތ. ތިމަރަފުއްޓަށް ވަޑައިގެން އެރަށު ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރައްވައި ވާހަކަދައްކަވަމުން މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ ވާނުވާ ނޭނގުމުގެ ތެރޭގައި އެތައް އަހަރެއް ބަންދުގައި ހުންނަން ޖެހުމަކީ އިންސާފެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

ސަރުކާރުން އެފަދަ ކަންކަން ކުރިއަށްގެންދަނީ ބޭއިންސާފުންކަން ފާހަގަކުރައްވައި މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ އޭނާގެ ވެރިކަމެއްގައި ޝަރުއީ ނިޒާމަށް ގެންނަން އިސްލާހުތަކުގެ ތެރެއިން ވާނުވާ ބަންދު އުވާލާނެ ކަމަށެވެ.

ވާނުވާ ބަންދު ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް، އެނާގޭ ވެރިކަމެއްގައި މީހަކާމެދު ގޮތެއް ނުނިންމައި ބަންދުގައި ބެހެއްޓޭނީ ގިނަވެގެން 48 ގަޑިއިރަށް ކަމަށް މުއިއްޒު ވިދާޅުވިއެވެ.

މި ދިޔަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ ބަޔާނުގައިވެސް އެމަހުގެ ތެރޭގައި ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެންނަން ހުށަހަޅާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެ ބައިސާ ކެޑުއްވި ނަމަވެސް އަދި އެކަމުގައި އަތް ވެސް ބަޔަކުނުލައެވެ.

ވައުދުވުމަށް ފަހު ވައުދު އުވާލުމުގެ ސަގާފަތެއް ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފަރާތްޕުޅުން ފެންނަމުންދާއިރު "ވާނުވާ" ބަންދު ނިމުމަކަށް އައިސްދާނެކަމާ މެދު މިހާރު ހަގީގަތުގައި ވެސް ސުވާލު އުފެދެއެވެ.

ވާނުވާ ބަންދުގެ ވައުދުވެސް އުނބަށް ޖެހީބާއެވެ؟

ސަޅި ބައިސާ ކަނޑަމުން ދަނީ ބިރު ކުޑައަލީ އެކަނިކަމަށް ހީވެފައި އޮތް އޮތުން ގައިމުވެސް ނިމުމަކަށް އައިސްފިއެވެ. "ވާނުވާ" ބަންދު ނިމުމަކަށް ނަޔަސްވެސްއެވެ. ރިޔާސީ ވައުދެއް ފުއްދާ ނުދެވި، "ވާނުވާ" ބަންދަކީ ބޭހެއް ނެތް ފަރުވާ އެއް ނެތްކަމެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް އޮތުން ހަމަ އެގޮތުގައި ދެމި އޮންނާނީބާއެވެ؟